chùa hương là một địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng và lâu đời ở gần trung tâm thành phố Hà Nội. Mặc dù đã trải qua nhiều năm tháng và các công trình tu sửa, nhưng vẻ đẹp lịch sử của ngôi chùa này vẫn được lưu giữ. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vẻ đẹp tuyệt vời của chùa Hương.
Chùa Hương vào những ngày đầu năm
Dường như đã trở thành một truyền thống tốt đẹp, mỗi độ xuân về, khi hoa mơ nở trắng trên núi rừng Hương Sơn, đông đảo Phật tử và du khách hành hương từ khắp nơi đổ về chùa Hương. Lễ hội chùa Hương đã trở thành một văn hóa tinh thần đặc biệt của người Việt, mang trong mình màu sắc tín ngưỡng dân gian và liên quan mật thiết đến nền nông nghiệp và nét tín ngưỡng truyền thống.
Chúa Trịnh Sâm được cho là người đã đưa vị thế động Hương Tích trở thành một di tích lớn và đặt nền móng cho sự phát triển của lễ hội chùa Hương cho đến ngày nay. Mùng 6 tháng Giêng Âm lịch là ngày khai hội, cũng là ngày mở cửa chùa. Dân làng Yên Vĩ tổ chức múa rồng ở sân đền Trình và bơi thuyền múa rồng trên suối Yến. Lễ khai sơn mang ý nghĩa mở cửa rừng để thần rừng được vào rừng và tiếp nhận sự bái lễ và sinh sống.
Lễ hội chùa Hương diễn ra từ tháng 1 đến tháng 3 Âm lịch. Trong thời tiết nắng đầu hè oi bức, lượng khách hành hương dần giảm. Tuy nhiên, du khách vẫn có thể đến tham quan vùng Hương Sơn vào một số ngày mùng 1, mùng rằm hoặc cuối tuần. Chùa Hương thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước không chỉ trong lễ hội chùa Hương mà còn suốt cả mùa xuân.
Tuyến thuyền chùa Hương
Sau lễ khai cửa chùa, bạn có thể tham gia hành trình trên ba tuyến: Tuyến Hương Tích (tuyến chính), tuyến Tuyết Sơn và tuyến Long Vân. Ngày 18 tháng 2 Âm lịch là ngày cao điểm, được coi là ngày sinh của bà Chúa Ba ở chùa Hương.
Hầu hết mọi người thường lựa chọn tuyến Hương Tích, bởi tuyến này tập trung những điểm đặc sắc nhất của vùng Hương Sơn. Từ bến đò Yến Vĩ, bạn sẽ đi qua suối Yến, đền Trình Ngũ Nhạc, cầu Hội, chùa Thanh Sơn, chùa Hương Đài, chùa Thiên Trù, chùa Hinh Bồng, chùa Tiêu, chùa Giải Oan, đền cửa Võng và cuối cùng đến Hương Tích.
Con suối Yến là con đường duy nhất mà bất kỳ ai muốn hành hương cũng phải đi qua. Dù không quá dài, suối Yến đã đủ để khiến bất kỳ ai ngưỡng mộ với khung cảnh thơ mộng của núi rừng. Đặc biệt, vào tháng 9, 10 và 11 trong tiết thu sang, những bông hoa súng nở rộ trên mặt nước, tạo thêm vẻ đẹp hiền dịu cho dòng suối.
Chùa Hương có những địa điểm tham quan nào?
Đền Trình
Đi khoảng hơn nửa cây số từ chùa Hương, bạn sẽ đến đền Trình - ngôi đền thờ Sơn Thần. Mỗi năm, đền mở lễ khai sơn để xin phép thần rừng vào rừng để bái lễ và sinh sống.
Thuyền chùa Hương
Từ đền Trình, bạn có thể lên thuyền để tiến về phía chùa Hương. Trên thuyền, bạn sẽ được tận hưởng không khí se lạnh và yên tĩnh. Hai bên đường chỉ là ruộng lúa nước mênh mông, và mưa xuân nhẹ nhàng làm cho khung cảnh Hương Sơn trở nên mơ màng. Hành trình sẽ đưa du khách đến bến Trò, là nơi đỗ thuyền chùa Thiên Trù, nằm giữa một thung lũng xinh đẹp.
Suối Giải Oan - Chùa Giải Oan
Từ bến Trò, du khách sẽ đi bộ qua một con dốc ngắn và đến một con đường lớn, dẫn đến chùa Thiên Trù. Tuy nhiên, trước khi đến chùa, hãy rẽ phải để thăm chùa Tiên Sơn, suối Giải Oan và chùa Hương Tích.
Suối Giải Oan là một điểm dừng chân thú vị. Tháng 3 và tháng 4 Âm lịch, những cây gạo cổ thụ bung nở dọc hai bên suối Yến, lối vào chùa Thiên Trù và động Hương Tích.
Chùa Tiên Sơn
Nằm trên dốc núi cao phía bên phải, chùa Tiên Sơn có chánh điện tựa lưng bên sườn núi. Cảnh từ sân phía trước rất thoáng mát và tầm nhìn cả một vùng rừng núi xanh thẳm. Bên trái chính điện là thạch động với những pho tượng Phật cao gần nửa mét được chạm từ thạch nhũ trắng trong, nhìn rất rõ từ mọi góc độ. Chủ đề của thạch động là những con rồng bao quanh một khối thạch nhũ dưới nền động, gọi là "Cửu Long Tranh Châu". Ngoài ra, còn có nhiều hình tượng khác như cây vàng, cây bạc, con trâu, con lợn, ao bèo, buồng tằm, né kén, núi Cô và núi Cậu.
Động Hương Tích
Động Hương Tích nằm ở phía trước chùa Tiên Sơn và là điểm cuối cùng trong hành trình. Đến đây, bạn sẽ bước xuống hàng trăm bậc thang để tiếp cận động. Động Hương Tích có các khắc năm chữ "Nam thiên đệ nhất động" của chúa Tĩnh Đô Vương - Trịnh Sâm, được khắc vào tháng 3 năm Canh Dần (1770) trong chuyến tuần du Sơn Nam.
Trong động Hương Tích, có chín nhũ đá hình chín con rồng chầu một khối thạch nhũ dưới nền động, được gọi là "Cửu Long Tranh Châu". Động còn có núi Đụn Gạo, cây vàng, cây bạc, con trâu, con lợn, ao bèo, buồng tằm, né kén, núi Cô, núi Cậu và cả bầu sữa mẹ thánh thót nhỏ giọt như đếm nhịp thời gian.
Chùa Thiên Trù
Làm lễ xong, bạn có thể quay về chùa Thiên Trù để nghỉ ngơi và dùng cơm trưa. Chùa Thiên Trù được xây dựng từ năm 1467, đời vua Lê Thánh Tông và mang trong mình phong cách kiến trúc văn hóa, nghệ thuật thời Lê - Nguyễn. Chùa Thiên Trù có công trình hài hòa bao gồm tam bảo, tiền đường, nhà thờ tổ, nhà thờ mẫu, nhà khách và các nhà kho, cung cấp đầy đủ tiện nghi cho hàng trăm người ở lại lễ Phật qua đêm.
Chùa Thiên Trù đã tồn tại và tỏa sáng qua hai thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX. Qua hai thập kỷ qua, chùa Thiên Trù vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc làm đẹp cho bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp của vùng Hương Sơn.
Hành trình hành hương chùa Hương không chỉ là sự thành kính của các bậc cao niên, sự nhiệt tình của tuổi trẻ mà còn là ước vọng, lời nguyện ước của mỗi người. Lễ hội chùa Hương còn là nơi hội tụ của nét sinh hoạt văn hóa độc đáo như thuyền rưới, leo núi, hát chèo, hát văn... Hành hương chùa Hương không chỉ đưa con người vào gần với vẻ đẹp tâm linh mà còn thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên trong lành.
Một số lưu ý khi đi hành hương chùa Hương
- Trang phục kín đáo, gọn gàng khi vào cửa chùa. Không nên mang giày cao gót vì sẽ phải đi bộ và leo núi.
- Hãy cẩn thận và giữ an toàn trong những dịp cuối tuần hoặc trong mùa lễ hội để tránh tình trạng lợi dụng của những kẻ xấu.
- Hãy giữ gìn vệ sinh chung để môi trường lễ hội luôn sạch sẽ và đẹp.